News - Haberler

Yazarlarımız 2020’yi yorumluyor

Yazarlarımız 2020’yi yorumluyor figure > Gazetemiz yazarları, uzman oldukları konularda 2020’ye damga vuran olayları ve 2021’den beklentilerini kaleme aldı.. SİYASETIŞIK KANSUYeniden, kardeşçe...Recep Tayyip Erdoğan’ın “İslam medeniyeti”ne ulaşmak için “demokrasi bir amaç değil, araçtır” sözü, AKP’nin iktidara geldiğinden bu yana uyguladığı siyasetin dayanak noktası oldu:1. aşama: ABD’ye yanaşarak (Irak tezkeresini anımsayın) iktidarını sağlama alma, ardından Avrupa Birliği’ni kullanarak içeride “vesayet” saydığı ayak bağlarından kurtulma çabası. 2. aşama: Casusluk cemaati ile kurulan koalisyon ortaklığı üzerinden anayasa değişikliği, sonrasında uyduruk davalar aracılığıyla laik, ulusal ordunun tasfiyesi. 3. aşama: Mühürsüz oylarla Cumhuriyet rejiminin meşruti monarşi bulamacına çevrilmesi.“Araç” kullanılarak bugüne değin demokrasinin üç sacayağının ikisi ele geçirilmiştir. Yasama ve yürütme erkleri, tümüyle Saray’ın denetimindedir.Son aşama, epeydir üzerinde çalışılan yargıya sahiplik etmek, kendi hukukunu (şeriat) oluşturmaktır.İşte “İhvan”cı devletin kurgulanması evresi açısından 2020’deki en önemli gelişme, yargı kararlarının, dolayısıyla laik, çağdaş ulusal ve uluslararası hukukun tanınmaması evresine gelinmesidir.Bu durum, AKP’nin kırmızı elmasındaki (İslam medeniyeti) son aşamadır.Peki, siyasi gelecek konusunda öngörü nedir?AKP, körlemesine bir an önce hedefine ulaşmak istiyor. “Kindar nesil”lerle demokratik, laik Cumhuriyeti kemirme tasarımında epey başarı da sağladı.Ancak yanıldıkları iki nokta var: İnsan unsuru ve yaşanan zaman.Aydınlanma yaşamış, özgürlüğün ve demokrasinin yararlarını, tadını almış bir toplumu çağ geri etmek olası değildir.Özgürlükçü bir dünyada, hele de ölüm korkusu ve yasaklarla donanmış bir salgını atlattıktan sonra özgürlüğüne daha da düşkün olacak bir dünyada hot zot bir yönetimi sürdürme ortamı yürütülemez olacaktır.Donanımlı, akla dayanan (dogmaları reddeden), içtenlikle demokratik davranabilen, eşitlikçi, adaletli ve hiç kuşkusuz Cumhuriyet devriminin kazanımlarını özümsemiş bir muhalefet hareketi, Türkiye’yi yeniden kardeşçe yaşanabilecek bir ülke yapabilir.****************************************************************************************************************************************************************************ADALETBARIŞ TERKOĞLUNasıl geçti koca yılSize bu satırları yazdığım yer 2020 yılının nasıl geçtiği hakkında fikir veriyor. Biraz önce Cendere kitabım sebep gösterilerek yaklaşık 100 yılı aşan hapis talebine karşı adliyede savunma yaptım. Geçen yılın üçte birini, 4 ayı, tecrit altında tutuklu geçiren, sonra da beraat eden biri olarak elbette buna şaşırmıyorum.Ama hatırlatmakta fayda var...2020 yılında servet sahipleri, meblağını ödeyerek suçlarının kefaretinden kurtulabildi. Geçen yıl yargı, FETÖ’nün boşluğunu dolduran tarikatların, cemaatlerin, hiziplerin parsellemeleriyle anılır oldu. Yargı içindeki gruplar, dayandıkları güçle bakanlarla bile kavga eder oldu. Adalet ile hukuk düzeni birbirinden uzaklaştı. Mafyatik yapılar kendisine sistemde yer tuttu. Beğenilmeyen yargı kararları dinlenmedi. İstendiğinde peşin ceza için hukuk uyduruldu. Herkes terörist, herkes suçlu, herkes düşman sayılırken suçu üretenler bir telefonla kaçıp kurtuldu. Peşin hükümlere iddianame yazılırken davalar adamına göre bulundu.Nasıl geçti?Yetmez mi!UMUT VAR MI?2021 mi?Biliyorum, her şeyin kötü gideceğine inananlar çok. Ama unutmayın, biz nasılsak yargı da öyle. Bir trende koşarak ters yöne gidilmiyor. Yargı aslında toplumsal kavgaların, düzensizliklerin, adaletsizliklerin aynası.Emin olun, üzerindeki cüppeyi kiralayan bir grup tetikçiyi bir kenara koyduğunuzda adalet arayan hâkimler ve savcılar halen çoğunlukta. Hukuksuzluğu bir düzen olarak sürdürmek isteyenler onları hep sinir merkezlerine yerleştiriyor. En kritik kararları onlara aldırıyor. Görünenler de hep onların kararları oluyor. Zira suyun içindeki çamuru onlar yaratıyor.Türkiye kendisini arındırabilirse, sistemini eşit bir paylaşımla yeniden kurabilirse, hürriyetini kendi ellerine alabilirse, imtiyazları reddeden bir toplum olabilirse, “yeniden adalet” uzak bir hülya değil. Yeter ki adaleti saraylarda değil toplumun bağrında kurmaya çalışalım.2020 bizim gibi geçmişti. Kısacası 2021 de bizim gibi geçecek.****************************************************************************************************************************************************************************DÜNYAERGİN YILDIZOĞLUKüresel saflaşma ve toplumsal hareketler2020 yılına damgasını vuran olayların başında, hiç şüphesiz Covid-19 pandemi krizi geliyor. İkincisi Amerika’nın başkanlık seçimleridir. Üçüncü önemli gelişme de Kuzey Afrika ve Ortadoğu bölgesinde Arap ülkeleriyle İsrail arasında başlayan yeni yakınlaşma sürecidir.Covid-19 krizi Çin’de patlak verdi ama tam anlamıyla küresel çapta yaşanıyor. Bu sağlık krizi, egemen ekonomik modeli korumaya çalışmanın insani maliyetini gözler önüne serdi. Ekonomik hayat yavaşlayınca havanın temizlenmeye başlaması, egemen ekonomik modelin ve yaşam tarzının artık sürdürülemez olduğunu söylüyordu.ABD’NIN SEÇİMİ...ABD başkanlık seçimleri, öncesindeki kampanya sürecinde “yalan haber”, ırkçı aşırı sağcı komplo teorileri, polis cinayetleri ve “Siyah Yaşamlar Önemlidir” direnişi siyasi iklimi belirledi. Başkan Trump, tüm dikkatini taraftarlarını harekete geçirmeye odaklarken Covid-19 krizi denetimden çıktı. Seçim sonuçları belli olduktan sonra Trump’ın yasal itirazlardan “gizli yetkilerini kullanarak olağanüstü hal ilan etme tartışmalarına kadar” uzanan, seçimleri iptal ettirerek başkanlıkta kalma çabaları liberal demokrasinin derin krizini sergiliyordu.Arap ülkelerinin İsrail ile ilişkilerini resmileştirmeye başlaması, bölgede yeni bir dönemin başlamakta olduğuna işaret etti. Bu yeni dönemde İran rejimine karşı Mısır ve Suudi Arabistan’ı da içeren bir Arap-İsrail blokunun şekillendiği, AKP Türkiyesi’nin manevra alanının daraldığı, eğer Katar-Suudi Arabistan yakınlaşması gerçekleşirse daha da daralacağı söylenebilir.Bu üç önemli olayın ekonomik, siyasi hatta kültürel sonuçlarını, 2021 boyunca, Covid-19 aşısının, ABD’de Biden yönetiminin Çin karşıtı bir “demokrasiler bloku” kurma çabalarının, İran’la yapılmış nükleer anlaşmaya geri dönmek için ileri süreceği şartların yaratacağı ortam içinde yaşayacağız. Biden’ın yönetimi, “demokrasiler ittifakı” kurma projesinde ısrar ederse hem Rusya ve Çin yakınlaşması derinleşerek küresel çapta, diğer ülkeleri taraf olmaya zorlayan bir “bloklaşmaya” yol açabilir hem de bir NATO üyesi ve AB üyesi adayı olarak AKP Türkiyesi’nin yönetici seçkinlerinin Ortadoğu ve Doğu Akdeniz projeleri hiç beklemedikleri biçimler sergileyerek dejenere olmaya başlayabilir.YENİ NORMALEğer Covid-19 mutasyona devam eder, aşılar yetersiz kalırsa kapitalizm tarihinin en derin ekonomik krizine tanık olabiliriz. Bu krizden beslenecek sağ ve / veya sol bir toplumsal öfke dalgası, siyasi iklimi öngörülemeyecek yönlerde yeniden şekillendirmeye başlayabilir. Yeni “normal” virüs salgınının 2021’e sarkan etkileri, küresel çapta jeopolitik saflaşma ve toplumsal hareketlerin basıncı altına şekillenecek.****************************************************************************************************************************************************************************HAYVAN HAKLARI/ÇEVREZÜLAL KALKANDELENZulümsüz yaşam hakkı için.../Archive/2020/12/31/022206329-zulal-kalkadelen.png2020, yaşadığımız gezegende iklim krizinin etkilerinin fazlasıyla hissedildiği bir yıl oldu. Birçok yerde beklenmeyen aşırı yağış yüzünden sel ve kasırga yaşanırken, bazı yerlerde aşırı sıcaklık nedeniyle kuraklık arttı. Geriye doğru baktığımda buna bağlı olarak hafızamda en çok yer eden görüntüler, yaklaşık 3 milyar hayvanın da yanarak can verdiği, Avustralya’da 240 gün süren orman yangınlarıydı.Ama en sarsıcı olan, tüm dünyanın koronavirüs salgını ile altüst olmasıydı. Her alanda dramatik bir değişime yol açan bu gelişim, insanlığa doğanın belki de son uyarısı. Yüzyıllardır süren doğa tahribatı ve hayvan katliamları, yeryüzünün kaldırabileceği sınırı çok aştı.Türkiye ise çevre ve hayvan politikalarında kötü örneklerden biri oldu. Rant için çevre katliamları artarak sürerken, yasal izinle yapılan define kazısıyla Dipsiz Göl yok edildi. Uzun yıllar sonucunda oluşan eşsiz bir doğal gölün devlet eliyle ortadan kaldırılışı tarifsiz bir kötülüktü. Hayvanlara yönelik şiddet tavan yaparken Hayvan Hakları Yasası’nın bu yıl da TBMM gündemine gelmemesi, hayvanların hâlâ can değil “mal” sayılması ve av ihaleleri, 2020’de öne çıkan utançlar olarak kayda geçti.İnsan türünün kendi eliyle yarattığı çevre felaketlerinin şokuyla 2021’de biraz daha bilinçlenmesini umuyorum ama insan bencilliğini kâr hırsı ve bireysel çıkar doğrultusunda yönlendiren kapitalizm, fazla umutlu olmamı engelliyor.Bu yüzden yine yıkıcı felaketler yaşanması muhtemel. Su kıtlığının daha büyük tehdit olacağını tahmin etmek zor değil. Tüketim toplumunun dizginlenmesi için doğadaki yağmanın ve hayvansal tüketimin ciddi şekilde sorgulanacağını düşünüyorum. Bu kapsamda laboratuvarda üretilen et de daha çok konuşulacak.Türkiye’de 2021’e Kanal İstanbul kavgasının damga vurabileceğini tahmin ediyorum. Hayvan Hakları Yasası sonunda çıkarılsa da birçok alanda sömürü “yasallık” zırhı altında süreceğinden, hayvanlar için zulümsüz yaşam hakkı mücadelesi yoğunlaşacak.****************************************************************************************************************************************************************************EKONOMİERİNÇ YELDANEmeğe saygıya davet eden bir yıl.../Archive/2020/12/31/022347328-erinc-yeldan.png2020 kuşkusuz, pandemiyle mücadele yılı olarak anımsanacak. Ancak 2019’un son aylarında, Çin’in Wuhan bölgesinde patlak vererek tüm dünyaya yayılan virüsün ana nedeni hiç bizi şaşırtmıyor. Dünyamızın mevcut koşularında 1 milyar insanın içilebilir suya erişimden, 2.6 milyarın sanitasyon hizmetlerinden yoksun ve 1.5 milyar kişinin ise elektriğe erişiminin olmadığı ve eşitsizliğin gezegenimizin her köşesinde, işgücü, cinsiyet, etnik ve coğrafi bazda sürekli derinleştiği düşünüldüğünde Covid pandemisini yaratan koşulların aslında hiç de beklenmedik bir şey olmadığını anlamak güç değil.ERİYEN REZERVLERDiğer yandan 2020’de ülkemizin iktisaden yaşamış olduğu çalkantılar da kuşkusuz hiç şaşırtıcı olmadı: Yaz ayları “serbest” diye anılan, ancak aslında Merkez Bankası rezervlerini eriterek ve çeşitli muhasebe oyunlarıyla sabit tutulmaya çalışıldığı bir dönem oldu. Gene, iktisat biliminin tüm doğrularını ve tarihsel deneyimleri hiçe sayarak, “enflasyonun asıl nedeni faizdir, enflasyonu düşürmek için faizi düşürmek gereklidir” dogmatik inancının 2020’nin aralık ayı itibarıyla terk edilişini yaşadık. Her iki tecrübenin de faturası ağır oldu: Yüzde 26’yı aşan toplam işsizlik; yüzde 15’e yaklaşan enflasyon ve yatırım harcamalarındaki sert gerileme.Bütün bunların ötesinde, 2020 hem küresel ekonomide hem de Türkiye’de hukukun üstünlüğünün, liyakate dayalı yönetimin ve yurttaşlık bilincinin en çok arandığı yıllardan birisi olarak anılacak.KÂR DÜRTÜSÜ2021’e yönelik beklentilerimi biraz da umutlar ve ütopyamız şeklinde ifade etmek istersem, doğaya daha saygılı ve ekolojik adaleti gözeten bir üretim ve tüketim dünyasını; kapitalizmin acımasız rekabet ve daha çok kâr dürtüsüne dayalı birikim rejimi yerine, insanlar arasında daha dayanışmacı ve barışa adanan bir dünyayı amaçlayan adımlar atılmasını diliyor olurdum.Güncel medya paylaşımlarında “sağ popülizm” diye geçiştirilen, ancak özünde açık faşizm anlamına gelen hukuksuzluk, temel insan haklarının ihlali ve daha yoğun sömürü içeren kapitalizmin yeni normalinin terk edilerek insanları barışa, dayanışmaya ve emeğe saygıya davet eden bir yıl olmasını dilerdim.****************************************************************************************************************************************************************************TOPLUMEMRE KONGAR2020’de ne oldu? 2021’de ne olacak?Her iki yıla da diyalektik oluşumlar egemen olacak!Toplumsal olaylar, toplumsal birikimler, zıtların etkileşimiyle yani diyalektik olarak gelişir:Her etki bir tepkiye yol açar.Her tepki, zaman içinde bir etkiye dönüşür ve o da başka tepkileri çeker.Bu etki-tepki-etki-tepki etkileşimi sonsuz bir spiral döngüye dönüşür ve bizi toplumla birlikte, saman çöpü gibi sürükler!2020’DE TOPLUMSAL AÇIDAN NE OLDU?Nefret söylemleri kullanan ve bu söylemlere dayalı olarak iktidarını sürdüren bir siyasal strateji, toplumsal ayrıştırma, düşmanlaştırma yöntemleriyle, tam bir toplumsal kutuplaştırmayı gerçekleştirdi.Bunun sonucu olarak toplumun kırılma çizgilerine, geleneksel TürkKürt ve Sünni-Alevi ayrımlarına ek olarak “AKP olan”-“AKP’li olmayan” çizgisinde yeni bir gerilim hattı eklendi.Bu yeni çizgi derinleştikçe, yasama ve yargı erkleri güçsüzleşti, adalet mekanizması yozlaştı, “yeminli iktidar dalkavuğu olanlar”-“yeminli iktidar dalkavuğu olmayanlar” biçiminde iki düşman ucun ortaya çıkmasına ve bu karşıtlığın bütün toplumsal yaşama egemen olmasına yol açtı.İktidarın “bitaraf olan bertaraf olur” söylemine uygun eylem ve baskıları, bu iki ucun dışında kalanları tasfiye etti ve toplumdaki gri alanlar azaldı; aşırılıklar, kavgalar, düşmanlıklar genel toplumsal tutumlar ve davranışlar halini aldı.Her iki aşırı ucun varlığı birbirini desteklediği için arada kalanlar her iki grup tarafından da “hainlikle”, “korkaklıkla” veya en azından “pısırıklıkla” suçlandı ve taraf olmaya zorlandı.Bu ayrıştırıcı ve kutuplaştırıcı politikalar yüzünden farklı kimliklerin bir arada barış içinde yaşaması iyice zorlaştı.İlişkiler sertleşti, duyguları ön plana alan aile gibi birincil grupların “sığınma yeri”, “barış limanı” olarak koruyucu fonksiyonları arttı...Buna karşılık bürokratik işleyişe sahip olan ikincil gruplardaki baskı, kayırmacılık, kuralların yozlaştırılması, özellikle de dini inançların ve tarikatların bu stratejinin bir aracı olarak kullanılması, bu grupları “yükselme”, “zenginleşme” ve “dayanışma” örgütleri haline getirdi.Sonuç olarak 2020 yılında, iktidarın dışlayıcı ve nefret söylemine dayalı stratejisinden dolayı, toplumsal dayanışma, barış, müsamaha, uzlaşma, terbiye, nezaket ilkeleri önemli ölçüde tahrip oldu.Ve elbette bu tahribatın tepkileri de filizlenmeye başladı.2021’DE NE OLUR?2021’de ne olacağını hem 2020’ye hem de 2019’a bakarak anlayabiliriz:Nefret dili, kavga, dövüş, ayrımcılık, dışlama, azar, baskı, toplumu bunaltıp bıktırınca, diyalektik olarak bu etkinin tepkileri ortaya çıktı ve 2019’daki yerel seçimlerde iktidar dilini kullanmayan, uzlaşmaya, müsamahaya, sevgiye, herkesi kucaklamaya dayalı strateji İstanbul ve Ankara gibi büyük kentlerindeki seçmen tarafından kabul gördü.2020’de, iktidarın bu nefret dili ve kutuplaştırma stratejisi daha sertleşerek ve yaygınlaşarak devam ettiğine göre, diyalektik olarak, 2021’de barış, uzlaşma, karşısındakine saygı, farklı kimliklerin birlikte verimli ve uyumlu bir biçimde yaşaması yönündeki oluşumların güçlenmesi beklenir.Elbette iktidarın kutuplaştırma eğilimleri de 2021’de sertleşerek devam edecek ve toplum, biri ayrışma ve kutuplaştırma, öteki uzlaşma ve bütünleştirme yaklaşımına dayalı iki zıt çizgi arasındaki savaşımda sıcak günler yaşayacaktır!****************************************************************************************************************************************************************************KÜLTÜR SANATZEYNEP ORALYaşama sevincimizi engelleme çabası2020’ye damgasını vuran, iktidarın Covid-19 virüsünü fırsata dönüştürme çabasıydı. Pandemi koşullarını kendi çıkarları ve zihniyeti doğrultusunda fırsata dönüştüren iktidar, salgını, şiddet, baskı, tehdit ve yasaklar için bahane olarak kullandı. Ekonomik çöküntüyü, adalet rezilliğini gizlemek için gerçekleri gizlediler.2020’ye damgasını vuran, sistem değişikliğiyle Meclis’i yok sayıp tek adam rejiminin uygulanmasıydı. Bu sistemle salgın koşulları birleşince karşıdevrim adımları körüklendi. Kazanılmış haklar geriletilmeye çalışıldı. Gerici yobaz zihniyeti yaymak için salgından yararlanıldı. Korkunç virüslerle boğuştuk: Laiklik karşıtlığı, haksızlık hukuksuzluk, vicdansızlık gibi... Açlık, yoksulluk, işsizlik gibi… Tırmandırılan şiddet gibi… “Anayasa beni bağlamaz, Anayasa Mahkemesi bana vız gelir”, “AİHM kararları beni bağlamaz” söylemleri gibi… Hiçbir işe yaramayan keyfi yasaklarla milli bayramlarımız ve yaşama sevincimiz yok edilmeye çalışıldı.2020’ye kültür alanında damgasını vuran ise tıp alanında çalışanların kahramanlığı ve sanatçıların, müzisyenlerin, tiyatrocuların dayanışmasıydı. İktidarın, sanatçıları sadaka bağımlısı kılma çabalarına rağmen!2021 İÇİN2021 için “öngörüde” ya da “iyi dileklerde” bulunmak yerine düşlerimi paylaşmak, “kaçınılmaz dileklerimi paylaşmak istiyorum: Tek adam sisteminden vazgeçip geleceğimizin iki dudak arasına sıkışıp kalmaması… Bir an önce parlamenter rejime geri dönebilmemiz…Adalete, siyasetin değil, hukukun egemen olması…Laikliğe karşı girişilen tüm karşıdevrim çabalarının ve söylemlerinin derhal durdurulması…AİHM kararlarının, Anayasa Mahkemesi’nin kararlarının uygulanması…T.C. olarak altına imza attığımız uluslararası antlaşmalara sadık kalınması…Her tür şiddetin dışlanması…Cehaletin ve yobazlığın geri püskürtülüp akıl ve ilim yolunda eğitim bütünlüğünün sağlanması…Vicdan sesine kulak verilmesi…İnsan yaşamına, insan emeğine, insan onuruna bir damlacık dahi olsa, saygı duyulması…Ancak bunlar gerçekleştirilirse ekonomik çöküntüden de kurtulabileceğimizin içselleştirilmesi… (Listem çok uzundu ama kısa keseceğim.)Bu sıraladıklarımın yapılabilmesi için her birimizin canla başla çalışmasını diliyorum, düşlüyorum.****************************************************************************************************************************************************************************KADIN HAKLARIMİNE SÖĞÜT‘Gerilemeye’ karşı ilerlemeBugünün siyasi koşullarında, Türkiye’de kadın hakları konusunda ilerleme olarak kaydedilecek çoğu şeyin, öncelikle bir “geri kalmışlığa” değil, “gerilemeye” karşı ilerleme olduğunun altını çizmek gerekiyor.İktidar, bu ülkede son yirmi yıl içinde önce sinsice sonra alenen kadın karşıtı politikalar izledi. Batı’yla ilişkileri koparmaya çalıştı, çağdaşlığı karaladı, sivil toplum örgütlerini suç örgütleri olarak mimledi ve muhafazakâr aile düzenini korumak adına kadın özgürlüğünü ahlaksızlık olarak kodlamaya çalıştı.Bu zorlu ortamda, tüm bu olumsuzluklara karşın kadın örgütlenmelerinin inatla güçlenmeye ve sesini daha çok çıkarmaya devam etmesi, kadın hakları açısından 2020’ye damga vuran en önemli olaylardan biridir.Sivil ve mesleki kadın örgütleri özellikle kadın cinayetleri ve kadına şiddet konusunda çok önemli işler yaptılar, Şule Çet davasında olduğu gibi son derece sorunlu işleyen hukuki süreçlere müdahale edebilecek ve davanın seyrinin değişmesini sağlayabilecek kadar etkili oldular. Aynı şekilde İstanbul Sözleşmesi’nin önemini vurgulama ve sözleşmeye yönelik olumsuz yaklaşımları bertaraf etme konusunda ve tartışmaları doğru yöne çekme mücadelesinde son derece güçlü, kararlı ve etkili bir tavır sergilediler.DAHA KARARLIKadın örgütlenmesinin 2020’de elde ettiği başarılar, maalesef 2021 yılının kadın sorunları açısından daha olumlu geçeceğinin habercisi değil, aksine daha zorlu geçeceğinin göstergesi.Kendince 2023 rövanşına hazırlanan iktidarın gittikçe sertleşen ve hırçınlaşan dili ve tavrı yüzünden kadın örgütlenmesine yönelik tehditlerin ve engellemelerin artacağını düşünüyorum.Cinsiyet eşitliği taleplerine karşı açılan savaş iyice kızışacak.İstanbul Sözleşmesi ile ilgili tartışmalar muhtemelen yeniden gündeme gelecek.Ve ahlak ve özgürlük tartışmaları daha da kızışacak. Bu noktada kadın örgütleri alanlarında daha zorlu bir savaş verecekler. Ama 2021 boyunca da kadın aleyhine işleyen her süreçte sorumlular ve suçlular karşılarında eskisinden daha kararlı, daha inatçı ve daha güçlü bir örgütlenme bulacaklar.********************************************BİLİM ve TEKNOLOJİORHAN BURSALIKurtuluş bilimdeTam bir yıl boyunca kulaklarımız, gözlerimiz, okumalarımız, araştırmalarımız bilime odaklı geçti. Dünyayı hâlâ kasıp kavuran, ne kokar ne görünür ne fark edilir SARSCoV-2 virüsü 2 milyona yakın can aldı. Bu beladan korunmak ve kurtulmak için bilim tüm silahlarını seferber etti. Güçlerini birleştirdi. Hemen her gün bilimin açıklamalarına odaklandık. Umudumuz bilimsel araştırmalardan çıkacak sonuçlar oldu. Bugüne kadar kullanılan ilaçlardan medet umduk, bir kısmı virüsün hasarını geriletmemizde ve hayatta kalmamızda yardımcı oldu. İnsanların koronaya karşı mücadelesinde başarısı, öncelikle ve daha çok kendi biyolojik yapısının özelliklerine, yerinde ve önemli tıbbi müdahalelere bağlı kaldı.Virüse karşı ne ilaç ne de aşı vardı. Virüsün tüm genetik kodları daha ocak ayında çözülünce bilim tüm güçleriyle aşı geliştirmeye odaklandı. Özellikle mRNA teknolojisi insan bağışıklığının virüse karşı antikor silahlarını geliştirmesinde yüksek başarı elde etti. Dünyada aşı geliştirmede inanılmaz bir hıza tanık olduk. Bunu geçmiş aşıların 5-10-20 yıllık geliştirme süreçleriyle kıyasladığımızda sadece şunu görüyoruz: Bilimin müthiş birikim hızını ve tüm güçleriyle aşı üzerinde odaklanması sonucu elde ettiği büyük başarıyı.Bugün Türkiye dahil çok sayıda ülkede bilim, birbirinden öğrenerek ve başarıları izleyerek yeni ve eski teknolojilerle hızlı aşı geliştiriliyor. Bilim dünyası adeta işini gücünü bıraktı ve virüsü odaklandı. Aralık ayının ortasında, sadece dünyasının biyomedikal kütüphanesi Pubmed’de yayımlanan COVID üzerine araştırma makalelerinin sayısı 74 bini aşmıştı. Bu sayı, bugüne kadarki en büyük rekordu.2021 de bilimin yılı olacak, çünkü henüz COVID’e karşı bilimsel imha ve yok etme mücadelesi daha yeni başlıyor bile diyebiliriz. Aşılama bir adım, 8 milyar insandan bahsediyoruz. Ama COVID’in ortadan silinmesi öyle kolay olmayacak.2020’ye olduğu gibi ve 2021’e de bilim damgasını vuracak, komplo teorilerini yıkarak...****************************************************************************************************************************************************************************EDEBİYATATAOL BEHRAMOĞLUÖzlüyorum...2020’nin sanat/kültür ve bu arada edebiyat gündemini Covid adlı virüs belirledi.Bu gündemi sinema, tiyatro, müzik alanlarında tam bir verimsizlik, ümitsizlik döneminde yaşadık.Başka ülkelerle karşılaştırabilmiş değilim, fakat bizde kültür ve sanatla zaten pek ilgisi bulunmayan yönetimin Covid sanki işine geldi.Genel bir kapama yapamayan bu yönetim, gücünün yettiği alan olan sanat ve kültür ortamını tam anlamıyla çölleşirdi.Kitap fuarlarının yapılamayışı ise yayıncılık ve kitap satışlarına darbe vurdu.Okuruyla yüz yüze olmaya alışan, bunun mutluluğunu yaşayan yazar ve şair küskünleşti.Evlerde kalmanın bu alanlarda üretime bir ölçüde katkısı da olmuştur belki. Bunu daha sonra değerlendirebileceğiz.2021’de aşının dilerim bizde de uygulanmaya başlanmasıyla aşamalı olarak da olsa sıkıntılar umarım aşılacak, sinema/tiyatro salonları açılacak, konserler başlayacak, kitap fuarları yeniden kapılarını açacak, online dönemi geride kalacaktır.Bunun için yerel yönetimlerin de daha cesur, daha atak olmaları gerekiyor.Kendi payıma ben okurumla sohbeti, buluşmayı özlüyorum.2021 umarım umutlarımızın tazelendiği bir yıl olacaktır.****************************************************************************************************************************************************************************EĞİTİMFİGEN ATALAYEşitlik değil adaletSalgınla birlikte uzaktan eğitim sürecine geçilmesiyle interneti ve cihazı olmayan çocukların eğitimin dışında kalması en büyük sorundur.Uzaktan eğitimle birlikte aylardır sürekli yazdığımız “erişim” sorunu başladı. Yoksulun ne cihazı yetti derslere girmeye ne interneti. Girenler için de çoğu zaman verimli olamadı uzaktan dersler.Bağlantı, cihazlara erişim ve EBA online sistemine erişim konusunda öğrenciler arasında büyük farklılık olduğu, rakamlarla, oranlarla ortaya konuldu. Ancak dezavantajlı çocuklar için yeterince özel önlem alınmayınca “eşit” uygulamalar adaletsizliğe yol açtı ve açmaya devam ediyor.Kimi öğretmenler, öğrencilerine ulaşabilmek ve onları destekleyebilmek için bireysel çaba gösterseler de milyonlarca öğrencide büyük öğrenme kayıpları oluştu. Bu durum, tüm dünyadaki yoksul çocuklar için geçerli.Dünya Bankası’nın raporundaki “Okulların kapanmasıyla dünyanın pek çok yerinde yoksul çocuklar günün en önemli öğününden mahrum kaldı” cümlesi de eğitim sistemlerine yönelik daha derin tartışmalara girmenin anlamsızlığını gösteriyor.Öngörüden çok ortada bazı somut gerçekler var. Yani oranlar, rakamlar vb. Uluslararası kurumların raporlarındaki tespitler var. İki en önemli sorun “öğrenme kaybı” ve “eğitimden kopma”, acil önlemlerin alınmaması halinde 2021’de eğitimin gündemini oluşturacak.Öğrenciler, 2021’in en önemli iki merkezi sınavına çok eşitsiz koşullarda girecek.Devamsızlık ve okul bırakma Türkiye’de büyük sorun. Uzaktan eğitimin devam etmesiyle okuldan kopuşlar ve çalışan çocuk sayısı artabilir.“Salgın bitse bile eğitim metotları değişecek”, “öğrenme ortamları farklılaşacak”, “dijital öğrenme platformları yaygınlaşacak” vb. sözleri hep duyuyoruz ama bizim gibi yoksul ülkelerde bunlar fırsat eşitsizliğini daha da derinleştirebilir. Uluslararası platformlardan ders alacak İngilizce bilgisi kaç devlet okulu öğrencisinde var?****************************************************************************************************************************************************************************SPORARİF KIZILYALINİptaller, ertelemeler/Archive/2020/12/31/022544830-arif-kizilyalin.pngSpor dünyası da 2020’yi Covid-19 pandemisi nedeniyle kâbus yılı olarak noktaladı. Sporun galası olimpiyat başta olmak üzere 2020 Avrupa Futbol Şampiyonası, Dünya Atetizm Şampiyonası gibi flaş etkinlikler ya ertelendi ya iptal edildi. Formula 1 seyircisiz, tatsız tuzsuz daha önemlisi küçülerek koşuldu. İsveçli Duplantis’in sırıkla yüksek atlamada peş peşe kırdığı rekorlar (6.16 m., 6.17, 6.18) olmasa rekorsuz bir yılı noktalayacaktı atletizm.Sözün özü 2020’nin olayı spor dünyasının evde kalışıydı. Türkiye’de cimnastikçi İbrahim Çolak’ın Avrupa şampiyonluğu, hemen ardından kadın cimnastikçi Göksu Üçtaş Şanlı’nın 30 yaşında Türkiye’ye kazandırdığı ilk bireysel Avrupa ikinciliği, Ukrayna’daki Avrupa Şampiyonası’nda Ritmik Cimnastik Milli Takımı’ndan Duygu Doğan, Azra Akıncı, Peri Berker, Nil Karabina ve Eda Asar’dan gelen altın madalya, modern pentatloncu İlke Özyüksel’in Avrupa şampiyonluğu, güreşte Yasemin Adar, tekvandoda Hatice İlgün ve Nafia Kuş, judoda Kübranur Esir’in madalyaları, yüzmede Emre Sakçı’nın kısa kulvardaki Avrupa rekorları 2020’yi kurtaran gurur tablosu olarak spor tarihine geçti. Türkiye’de Başakşehir, Şampiyonlar Ligi’nde ise Bayern Münih 2020’nin futboldaki izleri oldular.ESKİSİ GİBİ OLMAYACAK2020 kayıp yıl olarak tarihe geçerken, spor dünyası 2021’e çok heyecanla bakamıyor. Bu yıla bırakılan Tokyo Yaz Olimpiyat Oyunları’nın, “Yeni Normal” kurallar çerçevesinde gerçekleşecek olması, olası seyirci yasağı, tenisteki GrandSlam organizasyonlarının henüz başlamadan ileri tarihe ertelenmesi, atletizm başta olmak üzere Avrupa ve dünya şampiyonalarının takvimde yer almaması sporun keyfini kaçıran gelişmeler. Keza 1 yıl ertelenen 12 ülke ev sahipliğindeki Avrupa Futbol Şampiyonası’nın takvimi ve formatı da netleşmiş değil. Futbol başta olmak üzere tüm branşlarda seyircinin “taca” çıkışı sporu ekonomik anlamda da felce uğratmış durumda. Stadyum ve salonların “ölü şehir” görüntüsü, maç günü gelirlerinin sıfıra inişi tüm yükün sponsorlar ve yayın ücretlerini üzerine binmesine yol açarken, sporun endüstriyel anlamdaki kaybı da uzun vadeli plan yapmayı engelliyor.Sporun kurtuluşu, “yoğun aşılama” gibi dursa da spor dünyasının kanaat önderleri artık hiçbir şeyin eskisi gibi olmayacağı görüşünde.****************************************************************************************************************************************************************************SAĞLIKERDAL ATABEKHastalanan toplum2020 yılını “hastalanan toplum”un sorunlarıyla yaşadık.Elbette Covid-19 salgını bu yıla damgasını vurdu.Bütün dünyanın uğradığı “pandemi”, yeni bir virüs türünün yarattığı hastalıklarla dönüşüme uğradı.İnsanların hareket alanları kısıtlandı. Maske ile dolaşma zorunluluğu doğdu. Buluşmalar sınırlandı.İşyerleri çalışamaz oldu, ekonomik sıkıntılar doğdu.İnsanların gelir kaynakları kapandı.Bir yandan hastalığın yarattığı kısıtlamalar, hastanedeki tedavi olanaklarının zorlanması, öte yandan ekonomik daralmalar bütün toplumlarda yeniönlemler yarattı. Online çalışmalar, kargo şirketlerinin iş hacminin genişlemesi yeni yoğunlaşmalar oldu.YANLIŞLARTürkiye, bir yandan hastalıkla boğuşurken öte yandan ülkenin içine sürüklendiği yönetim yanlışlarının da içine sürüklendi.Ülkenin kötü ekonomik yönetimi kaynakları tüketirken “pandemi yönetimi” de hatadan hataya sürüklendi.Bunların başında, hastalıkla ilgili bilgilerin toplumdan saklanması geliyordu. Bir Bilim Kurulu kuruldu, ancak bu kurulun içindeki görüşler ve varılan sonuçlar kurul tarafından açıklanamadı. Bu sonuçlar sadece yönetimin bildiği ve onların açıkladığı veriler oldu. Bu da yönetime duyulması gereken güveni zedeledi.Bilim Kurulu’na mutlaka girmesi gereken Türk Tabipleri Birliği kurula çağrılmadı. Bu da bağımsız bilim insanlarının resmi çalışmalarda bulunmasının istenmediğini açıkladı.Birçok toplantının ertelendiği, kuruluş törenlerinin engellendiği bir ortamda iktidarın dinsel ya da partili toplantılarına izin verilmesi tam bir çelişi yarattı.Umreye izin verilmesi, umreden dönenlerin yurda dağılması, Ayasofya’nın ibadete açılması töreni, cuma ve bayram namazları gibi toplu ibadetlerin yapılması tam bir çelişki yarattı.Birçok toplantı yasaklanırken AK Parti’nin toplantılarının yapılması başka bir çifte standart oldu.Toplumun güven ekseninden kayması toplumun bu açıdan da hastalanması demektir.Siyasal iktidarın mahkeme kararlarını bile tanımaması, diploma sahtekârlığını savunması da artık her türlü güvencenin ortadan kalktığının işaretleridir.Bu koşullarda Covid-19 aşısı nasıl gelecek, kimlere ne karşılığında yapılacaktır?Açıktır ki bu virüse karşı büyük bir iyileşme aracı olan Covid-19 aşısı, bütün yurttaşlara ücretsiz olarak yapılmalıdır.GECİKİLDİBunu sağlayamayan bir iktidar, bu toplumun sağlığını tehlikeye atacaktır.Bütün ülkelerin aşı üreten ülkelerle yaptıkları anlaşmalara karşın Türkiye, bu adımı atmakta gecikmiştir.Hiçbir şeyin hesabını vermeyen siyasal iktidar elbette bu olayı da bahanelerin arkasına saklanarak geçiştirmek isteyecektir.Ama artık her şeyin ortaya çıktığı durumda ülke yönetiminin sürdürülemediği görülmektedir.2021 yılı, bu toplumun virüsten de bu kötü yönetimden de kurtuluş yılı olmalıdır.Bu da elbette bu toplum bireylerinin bilinci, örgütlerinin gücü oranında gerçekleşecektir.Hepimizin görevi, bu ortak bilinci ve ortak çalışmayı güçlendirmek olmalıdır. cumhuriyet.com.tr

İstanbul’un suyunu artan nüfus ve plansız imar da azalttı

İstanbul’un suyunu artan nüfus ve plansız imar da azalttı figure > İstanbul’un suyunu artan nüfus ve plansız imar da azalttı. İSKİ Genel Müdürü İstanbulluları suya sahip çıkmaya çağırıyor. İSKİ Genel Müdürü Raif Mermutlu, artan nüfusun günlük su tüketimini olumsuz etkilediğini belirterek “İstanbul özelinde bakarsak günlük su tüketimi, 2000 yılında 1 milyon 600 bin metreküp seviyesinde iken 2010 yılında 2 milyon 200 bin metreküp, 2020 yılında ise 3 milyon metreküp seviyesine ulaşmıştır’’ dedi. İklim krizinin de etkilerinden bahseden Mermutlu” plansız imar faaliyetlerinin de havzaya ve su kaynaklarına ulaşan su miktarını olumsuz etkilediğine dikkat çekti.‘MARTTA YAĞIŞ BEKLİYORUZ’- İstanbul’un 2 - 3 aylık suyu kaldığı söyleniyor. Doğru mu?İstanbul’da barajlarımızın doluluk oranı 29 Aralık 2020 tarihi itibarıyla yüzde 20.70 seviyesinde, mevcut su miktarı ise yaklaşık 180 milyon metreküptür. İstanbul’da kış aylarında günlük su tüketimi 2 milyon 800 bin metreküp seviyesinde gerçekleşmektedir. Şehrin günlük ihtiyaç duyduğu su miktarının bir kısmı İstanbul barajlarından, bir kısmı ise İstanbul barajlarının dışındaki kaynaklardan karşılanmaktadır. Bu kaynaklar: Melen, Yeşilçay ve Istrancalar’da bulunan regülatörlerdir. Mevsime bağlı olarak günlük 500 bin ile 2 milyon 900 bin metreküp arasında değişen miktarda su, barajların dışındaki su kaynaklarından alınabilmektedir. Yani sadece barajlarımızdaki su miktarına bakarak “şehrin şu kadar günlük suyu var” demek doğru bir bakış açısı değildir. Şu anda mevsimlerin bir miktar ötelendiğini görüyoruz. Yağışlı bir sezona girdik, özellikle ocak ve şubat aylarında mevsim normallerinin altında ama mart ayından itibaren mevsim normallerinin üzerinde bir yağış dönemi bekliyoruz. Meteorolojiden aldığımız bilgi bu yönde. Yağışların mevsim normallerinde seyretmesi halinde 2021 ve 2022 yılları için herhangi bir su sıkıntısı öngörmüyoruz. Yağışların mevsim normallerinin altında seyretmesi halinde dahi İSKİ, her türlü tedbiri almakta, olası kuraklığa karşı farklı çözüm yöntemleri üzerinde büyük bir titizlikle çalışmaktadır.- İstanbul’un suyunun azalmasının sizce başlıca nedenleri neler?Dünyada birçok kentin tek su kaynağı yağışlarla beslenen yüzeysel su kaynaklarıdır. Küresel iklim değişikliklerine bağlı olarak yağış rejimleri de değişmekte, kimi bölgelerde ani su baskınları yaşanırken kimi bölgelerde ise dönemsel kuraklıklar meydana gelmektedir. Plansız imar faaliyetleri de havzaya ve su kaynaklarına ulaşan su miktarını olumsuz etkilemektedir. Artan nüfus ise günlük su tüketimini olumsuz etkilemektedir.MELEN BARAJI ONARIMDA“Çalışmalarımız kapsamında İstanbul’a ilave su temini için Melen Nehri’nden günlük 700 bin metreküp daha su temini sağlayacak yeni bir pompa istasyonunun devreye alınması, Silivri ve Çatalca bölgelerinde günlük 50 bin metreküp daha ilave su temini sağlayacak yeni kuyuların devreye alınması gibi bir dizi ek çalışmamızı da sürdürüyoruz. Yapımı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından sürdürülen Melen Barajı’nın onarımının bir an önce sağlanması ve İSKİ’ye teslim edilmesi beklenmektedir. Projenin nihai aşaması olan Melen Barajı 1 milyar 77 milyon metreküp verimi ile İstanbul’un su verimini tek başına 2 katına çıkarabilecek bir projedir.”SU TARARRUFU MÜMKÜN“İstanbul’da günlük ortalama 3 milyon metreküp su tüketildiğini göz önüne aldığımızda sadece yüzde 10’luk bir tasarruf günlük 300 bin metreküp (ton) suyun korunabilmesi anlamına geliyor. Araç yıkamaktan, dişlerimizi fırçalarken suyu boşa akıtmamaya kadar birçok noktada suyu, israf etmeden ama kişisel hijyenden de ödün vermeden kullanmak mümkün. Aylık 30 metreküp ve üzeri su kullanan abonelerimizden başlamak üzere ücretsiz olarak su tasarrufu perlatörü dağıtımına başladık. Bununla yaklaşık yüzde 66’ya varan bir su tasarrufunu sağlamak mümkün. Bu aynı zamanda su faturalarının azalmasını da sağlayacaktır.” Hazal Ocak

Madenci tepkilerüzerine geri adım attı

Madenci tepkiler üzerine geri adım attı figure > Kahramanmaraş’ın Nurhak ilçesinde alüminyum ve demir ocağı açmak için ruhsat alan Mehmet Karagüllü, yöre halkının tepkisi üzerine geri adım attı. Kahramanmaraş Valiliği, Karagüllü’nün başurusu üzerine maden ruhsatını iptal etti. Gazetemizin gündeme getirdiği Nurhak ilçesinde yapılmak istenen alüminyum ve demir madeni projesi için Mehmet Karagüllü’nün mevzuata aykırı ruhsat aldığı haberinin ardından olumlu bir gelişme yaşandı. “Maden ocağı istemiyoruz” diyen bölge halkının ve Nurhak Belediye Başkanı İlhami Bozan’ın mücadelesi sonuç verdi. Tepkiler üzerine Mehmet Karagüllü maden ocağı için aldığı ruhsatın iptal edilmesi için Kahramanmaraş Valiliği’ne başvurdu. Valilik başvuruyu kabul ederek ruhsatı iptal etti. /Archive/2020/12/31/024420909-kubra-haber.png“Rant karşısında köylü kazanmıştır” diyen Nurhak Belediye Başkanı İlhami Bozan, bölge halkının kararlı duruşu ve haklı talebi sayesinde Karagüllü’nün geri adım attığını belirtti. Bozan, “Nurhak’ta beş mahallenin ortasına kurulacak maden projesi ruhsatı terk talebine istinaden iptal edildi. Nurhak halkının kararlı duruşu ve haklı talebi geri adım attırmıştır. Bu durum halkımızı ziyadesiyle memnun etmiştir. Nurhak kazanmıştır, Çevre kazanmıştır, hayvansal üretim kazanmıştır. Rantın karşısında köylü kazanmıştır. Nurhak yok olmaktan kurtulmuştur. Halkın yerel yönetimlerin görüşünün alınmadan yapılan işin sağlıklı olmayacağı ortaya çıkmıştır.  Nurhak bizim, çevre bizim, doğa bizim, bu ülke bizim lütfen zarar veren projelerde elbirliğiyle karşı koyalım ki böyle güzel haberler alalım” diye konuştu. Kübra Köklü

Faizdeki yükseliş, 2021 için büyük bir içborçgeriödeme takvimi ortayaçıkardı

Faizdeki yükseliş, 2021 için büyük bir iç borç geri ödeme takvimi ortaya çıkardı figure > Uzmanlara göre bütçe açığının Hazine’nin iç borçlanma ihtiyacında ciddi yükselişe yol açması, yeni yılda faizleri daha yukarı yönde baskılayacak. Yeni yıla bir gün kala, ekonomiyle ilgili uzmanlarının değerlendirmeleri “doğru politikalara” odaklanıyor. Dolar, enflasyon, iç borçlar öncelikli. Gedik Yatırım’ın “Daha Sağlıklı Bir Yıla Girerken” başlıklı 2021 yılı strateji raporuna göre salgına bağlı harcama artışı ve vergi tahsilatındaki duruş, iç borç ödeme takvimiyle birleşti. Buna ek olarak artan maliyetlerle yurtdışından kaynak imkânı da kısıtlanınca, Hazine’nin iç borçlanma ihtiyacı ciddi yükseldi. Son dönemde faizlerdeki yükseliş de 2021 için 2019’un 2.7 katı iç borç geri ödeme takvimi ortaya çıkardı.TÜFE YÜZDE 11.5Hazine, ihtiyacının üzerinde borçlanmayla nakit fazlası yaratsa da 2021’deki çok yüklü iç borç ödemesi, faizleri yukarı yönlü baskılayabilecek ya da olası düşüşü sınırlayabilecek faktör olacak. Bu tür gelişmeler ışığında bütçe açığının GSYH’ye oranının yüzde 5 olması öngörülüyor. Yine rapora göre enflasyonun (TÜFE) mart/nisan aylarında yüzde 15’e yaklaşması, TL’deki istikrara bağlı olarak 2021’i yüzde 11-11.5 arasında tamamlaması bekleniyor. Gedik Yatırım ekonomisti Serkan Gönençler, döviz kurundaki olası gelişmeler konusunda şunları söyledi: “Kurun, makro görünümün ve enflasyon, büyüme, cari açık vs. gibi göstergelerin şekillenmesi için en belirleyici faktör olduğunu düşünüyoruz. Bu nedenle 2020’nin son döneminde oluşan pozitif algılamayı pekiştirecek adımların atılması, öncelikle kur üzerinde etkili olarak, makro beklentilerde önemli iyileşmeleri beraberinde getirebilir.” 2021’de, doların ortalama 7.90 olmak üzere 7.30-8.30 lira arasında hareketi bekleniyor.NORMALE DÖNÜŞ 2022 SONUNDAAlacak sigortası şirketi Euler Hermes’in uluslararası alanda çalışan ekonomistleri, 2021 yılında küresel ekonomiye dair beklentilerini içeren bir dilek listesi yayımladı. Bunun ilk sırasında, “2022’nin sonunda normale dönebilmek” yer alırken diğerleri şöyle sıralandı: “Şirket iflasları azalsın”, “Finansal piyasalar sakin kalsın”, “Siyasi riskler azalsın”, “Ticaret akışları iyileşsin”, “Sadece ‘yeterli’ miktarda enflasyon olsun”, “Mali destekler devam etsin”, “Gelişmekte olan ülkeler için destek gelsin”, “Yeşil dönüşüm hızlansın.” İlk dilekle ilgili değerlendirmede hükümetlerin, 2021’in ikinci yarısında kitlesel aşılama kampanyası başlatabilmesi ve sürü bağışıklığına yıl sonundan önce ulaşılması durumunda, işlerin “olağan” haline dönüşü 2021’in son çeyreğine de çekilebilir. cumhuriyet.com.tr

Vergi tarifesindeki düzenlemeyle emekçiden dahaçok vergi alınabilecek

Vergi tarifesindeki düzenlemeyle emekçiden daha çok vergi alınabilecek figure > “Ücretsiz sefalet” uzatılırken vergi tarifesindeki düzenlemeyle emekçiden daha çok vergi alınmasının yolu açıldı. İşverene işçiyi ücretsiz izne çıkarma hakkında süre 2 ay daha uzatılırken, gelir vergisi tarifelerinde yapılan düzenleme ile de emekçilerin daha fazla vergi ödemelerine kapı açıldı. Emekçi bir üst vergi dilimine daha erken gireceği için maaşından daha fazla kesinti yapılacak. Başta asgari ücret zammı olmak üzere ücretlerdeki artış emekçinin bir cebinden girecek, diğer cebinden vergi olarak çıkacak. Halen 2.1 milyon işçi ücretsiz izinde bulunuyor. Bu işçilerin, kısa çalışma ödeneği alanlarda olduğu gibi emeklilik primleri yatırılmıyor. İşçiler ücretsiz izne çıkarıldıkları için sözleşmesini feshedip kıdem tazminatı alamıyor. İşsizlik maaşının alt sınırı asgari ücretteki artışla birlikte 1431 liraya çıktı. Ancak İşsizlik Sigortası Yasası’nın geçici 24. maddesinde açık bir şekilde ücretsiz izne çıkarılan işçiye “fondan günlük 39.24 TL nakdi ücret desteği verilir” hükmü yer alıyor. Yasadaki rakamın bir an önce değişmesi gerekiyor.VERGİ YUTACAKÖte yandan en düşük dilim olan yüzde 15’lik vergiye tabi olan tutar yüzde 9.09 artırılarak 22 bin TL’den 24 bin TL’ye çıkarıldı. Yıl başından itibaren ele geçen ücret toplamı 24 bin TL’ye ulaştığında yüzde 20’lik vergi dilimine girilecek. Ücret ve maaştan daha fazla vergi kesilecek. Asgari ücrette yüzde 21.5 artış olmasına karşın en düşük dilimdeki artışın yüzde 9.09’da kalması nedeniyle asgari ücretli de daha erken yüzde 20’lik dilime gireceği için daha fazla vergi ödemek zorunda kalacak.Yeni tarifeler şöyle:- 24 bin TL’ye kadar yüzde 15. - 53 bin TL’nin 24 bin TL’si için 3 bin 600 TL, fazlası yüzde 20. - 130 bin TL’nin 53 bin TL’si için 9 bin 400 TL, fazlası yüzde 27. - 650 bin TL’nin 130 bin TL’si için 30 bin 190, fazlası yüzde 35. - 650 bin TL’den fazlasının 650 bin TL’si için 212 bin 190 TL, fazlası yüzde 40.DESTEK, PATRONATez-Koop-İş Sendikası Genel Başkanı Haydar Özdemiroğlu, kısa çalışma ödeneği ve işten çıkarma yasağı döneminde iş sözleşmesi yürürlükte olmasına karşın işçinin sigorta primlerinin yatırılmadığına dikkat çekti. İşçilerin hem ücret kesintisi ile karşı karşıya kaldıklarını hem de yasal olarak işsiz kalmadan işsizlik ödeneği aldıklarına işaret eden Özdemiroğlu, şunları söyledi: “Kısa çalışma ödeneği ve işten çıkarma yasağına ilişkin çıkarılan geçici madde işçinin işsizlik sigortası fonunun kilidini açmak için patronlara verilmiş bir anahtardır. Zira kısa çalışma ödeneğinin bütün maliyeti bu fondan karşılanmaktadır.” Özdemiroğlu, ayrıca ücretli izin uygulamasının yaygınlaştırılması, işsizlik durumunda işsizlik sigortası fonundan koşulsuz yararlanmanın sağlanması gerektiğini vurguladı. Mustafa Çakır

Leman Sam, bugünçevrimiçi yayımlanacak yılbaşıkonseriyle sevenleriyle buluşuyor

Leman Sam, bugün çevrimiçi yayımlanacak yılbaşı konseriyle sevenleriyle buluşuyor figure > Sadeliği, hayvanları ve doğayı seven Leman Sam, Türkiye’de yaşanan ekonomik ve politik sorunlara da son derece duyarlı. Sam, “Bu ülkede kültür sanat, Cumhuriyetin ilk yıllarını saymazsak hep üvey evlat olmuştur” ifadelerini kullanıyor. Uzun düz saçları, iri gözleri ve unutulmaz şarkılarıyla hafızalarımızda yer etmiş bir sanatçı, “İlla”, “Güz Güzeli”, “Rüzgâr”... Benim ise hâlâ arada mırıldandığım “Kıyamam Sana”, herkesin bir gidişi olmuştur bu hayatta. Herkesin hayatına dokunan ve duruşundan hiç ödün vermeyen Leman Sam, “Ağaç gibi olmaya çalışıyorum. Ünlü olmak umurumda değil” diyor. Sadeliği, hayvanları ve doğayı seven sanatçı, Türkiye’de yaşanan ekonomik ve politik sorunlara da son derece duyarlı. Sam, “Bu ülkede kültür sanat, Cumhuriyetin ilk yıllarını saymazsak hep üvey evlat olmuştur” ifadelerini kullanıyor. Türkiye’de özgürce üretemediğinin altını çizen sanatçı, “Demokrasinin tam işlemediği ülkelerde özgürce üretmek zordur, bu sıkıntıyı hep yaşadım” diyor. Sam ile bugün çevrimiçi yayımlanacak yılbaşı konserini, sanatı ve sorunlarını konuştuk.‘EVDE OLMAK İYİ GELDİ’- Öncelikle nasılsınız? Pandemi dönemi sizi nasıl etkiledi?Herkes gibi ben de sabrediyorum. Normal yaşamımda da çok gezen biri olmadığımdan bir süre evde olmak iyi geldi, ancak neredeyse bir yıl olmak üzere. En sevdiğim mevsim olan baharı yaşayamadım, çiçek koklayamadım ve sahneyi çok özledim..- Şişli Belediyesi’nin her yıl açık havada düzenlediği geleneksel yılbaşı konserleri bu yıl Covid-19 nedeniyle çevrimiçi yapılacak. Sizden hangi şarkıları dinleyeceğiz?Çekim günü çok olumsuzluk yaşadım. Emektar kedilerimden birini kaybettim, sesim kısıktı, salonda bazı teknik sorunlar vardı, zaman kısıtlı olduğundan ekibi fazla zorlamak istemedim. Kayıt istediğim gibi olmadığından sanırım iki şarkı yayımlanacak. Ayrıca boş salona şarkı söylemek bana göre değil, ben playback bile yapamam, moralim çok bozuldu. Her şeye rağmen Şişli Belediyesi’ne teşekkür ediyorum..‘BÜTÇEYE BAKIN’- Bu durum müzik piyasasını da olumsuz etkiledi şüphesiz. Peki siz, iktidarın her müzisyene bin TL destek açıklamasını ve bu süreçteki politikasını nasıl değerlendiriyorsunuz?Ben en çok düğün salonları, türkü barlar ve diğer mekânlarda çalan müzisyenler için kaygılanıyorum. Bu insanlar zaten çok kazanmıyorlar, aileleri var, aylardır ne yapıyorlar, sanırım borçla yaşıyorlar. İntihar edenler oldu, önümüzü de göremiyoruz. Elbette bu tablo bazıları için geçerli değil. Devletin ayrım yapmadan sahne sanatçılarına destek olması gerek. Şimdi ben sorayım “1000 TL” ve dokuz ay...- Devlet nasıl önlemler almalıydı?Bu soruda bütçeye bakın. :)- Bugünün şarkılarının içi boş, çoğunu bilmiyoruz bile... Yenilere tavsiyeleriniz neler?Sanat, zamanın ruhundan etkilenir, bu nedenle ülkenin sosyal, ekonomik ve siyasal çalkantılarının aynasıdır. Her dönemde popüler şarkılar da kalıcı klasik şarkılar da olmuştur. Bu dönemde bir tıkanıklık olduğunu da söyleyebilirim. Umarım bir şekilde çözülür. Her şeye rağmen gençler arasında heyecanla güzel şeyler üretenler var ve bu çok umut verici.- Nedir Leman Sam’ı Leman Sam yapan... Sesi mi? Yorumu mu? Mütevazı hayatı mı? Leman Sam olabilmek için hayatınızda nelerden vazgeçtiniz, ödün verdiniz?Kendimi tarifte çok başarılı olduğum söylenemez. Meslek hayatımda hiç ödün vermedim vermem de... Beni sevenlerin gönlündeki yerim parayla pulla ölçülemez. Onları hiç hayal kırıklığına uğratmadım. Bu saatten sonra da uğratmam, ancak kızlarımı büyütürken onlarla yeterince vakit geçiremediğim için hâlâ üzülürüm. Yanı sıra sanatçının suya sabuna dokunmadan ve sorumluluk almadan var olmasına inanmayanlardanım. Siyaseten güçlü bir yere angaje olmamışsanız epey sıkıntı çekersiniz. Demokrasinin tam işlemediği ülkelerde özgürce üretmek zordur, bu sıkıntıyı hep yaşadım. Sade bir yaşam sürdüğüm doğru. Çünkü kendimi hayvanlara daha yakın hissediyorum, onlar hem sade hem masum yaşıyorlar. Ağaç gibi olmaya çalışıyorum. Ünlü olmak umurumda değil. Skandalsız bir meslek hayatım oldu. (Şişli Belediyesi’nin “2021 Yeni Yıl Programı” kapsamında Leman Sam, Vedat Sakman, Mazlum Çimen ve Dolunay Obruk’un vereceği konserler, 31 Aralık itibarıyla Şişli Belediyesi’nin YouTube kanalında yayımlanacak ve 3 Ocak’a kadar, 4 gün boyunca İstanbul ile birlikte dünyanın her yerinden izlenebilecek.)'SANATLA UĞRAŞANLAR HAFİFE ALINIYOR'- Hükümetin sanata ve sanatçıya bakışını nasıl değerlendiriyorsunuz?Bu ülkede kültür sanat, Cumhuriyetin ilk yıllarını saymazsak hep üvey evlat olmuştur. Bu nedenle yeterli ödenek ayrılmaz. Örnekse son bütçe görüşmeleri çok iyi örnektir buna. İncelerseniz sanatın adının bile geçmediğini görürsünüz. Sanat ve sanatla uğraşanlar daima hafife alınmıştır. Gerçi artık doğa, bilim ve daha birçok değer hafife alınıyor. Devlet, kriz zamanlarında nasıl çözüm bulacağını bilen ve buna göre önlem alandır. Bulunduğumuz durumda herhangi bir öneride bulunmak bana nafile geliyor.‘BU SORU CANIMI YAKTI’- Nasıl bir Türkiye hayal edersiniz?İşte bu soru canımı yaktı. Cevap olarak size ince bir kitap yazabilirim. Artık hayal bile edemiyorum. Eskiden, John Lennon’un Imagine şarkısındaki gibi yaşa mak isterdim. Şimdilerde ise bu, - dünya için de bir hayal.. Bu pandemi, insanları kendi değerlerine döndürür, akıllarını başlarına getirir diye düşünmüştüm, yanıldım. Gelecek kuşaklar için güzel günler dilemekten baş ka bir şey gelmiyor elimden. Yeni - yıl eskisinden daha iyi olsun. Öznur Oğraş Çolak

Cumhuriyet Gazetesi dayanışmasıbüyüyor. 31 Aralık 2020 tarihli okur dayanışmasıilanları

Cumhuriyet Gazetesi dayanışması büyüyor. 31 Aralık 2020 tarihli okur dayanışması ilanları figure > Basın İlan Kurumu'nun gazetemize yönelik ilan cezalarına karşı okurlarımızın 'dayanışması' büyüyerek sürüyor. Cumhuriyet'e 'dayanışma ilanları'yla büyük güç veren gazetemizin gerçek sahibi okurlarımızın sayfalarımızda yayımlanan ilanlarına dijital dünyadaki sesimiz www.cumhuriyet.com.tr'de de yer vereceğiz. BASKI SÜRÜYOR, DAYANIŞMA BÜYÜYOR, OKURLARI CUMHURİYET'İ YALNIZ BIRAKMIYOR! BASIN İLAN KURUMU'NUN CUMHURİYET'E YÖNELİK İLAN KESME CEZALARINA KARŞI OKURLARIMIZ DAYANIŞMA İLANLARI VERİYOR, BAĞIMSIZ VE GÜÇLÜ CUMHURİYET'E DESTEK OLUYOR. DAYANIŞMA İLANLARI HAKKINDA BİLGİ İÇİN AŞAĞIDAKİ İLETİŞİM BİLGİLERİNİ KULLANABİLİRSİNİZ./Archive/2020/12/31/040437411-ana.png31 ARALIK 2020 TARİHLİ CUMHURİYET GAZETESİ'NDE YAYIMLANAN DAYANIŞMA İLANLARI/Archive/2020/12/31/040454474-4.png/Archive/2020/12/31/040453614-10.png/Archive/2020/12/31/040453583-6.png/Archive/2020/12/31/040453505-8.png/Archive/2020/12/31/040453489-14.png/Archive/2020/12/31/040453458-17.png/Archive/2020/12/31/040453333-16.png/Archive/2020/12/31/040453224-15.png/Archive/2020/12/31/040452974-13.png/Archive/2020/12/31/040452880-2.png/Archive/2020/12/31/040452849-12.png/Archive/2020/12/31/040452724-11.png/Archive/2020/12/31/040452599-9.png/Archive/2020/12/31/040452489-5.png/Archive/2020/12/31/040452427-7.png/Archive/2020/12/31/040452177-3.png/Archive/2020/12/31/040451880-1.png cumhuriyet.com.tr

Bahçelievler'de otomobil marketeçarptı: Kaza sonucu market ve otomobil alev alev yandı

Bahçelievler'de otomobil markete çarptı: Kaza sonucu market ve otomobil alev alev yandı figure > Bahçelievler'de sürücüsünün direksiyon hakimiyetini kaybettiği otomobil bir markete çarptı. Kaza sonucu, otomobil ve market alev alev yanarken, market sahibi canını son anda kurtardı. Otomobilde bulunan 4 kişi, kaza sonrası kayıplara karışırken, yangın nedeniyle çevrede panik yaşandı. Yangın sırasında mahallede yaşanan panik anları ise cep telefonu kameralarına yansıdı. Olay, saat 02.30 sıralarında Soğanlı Mahallesi Rehber Caddesi'nde meydana geldi. İddiaya göre, Kızılelma Caddesi'nden aşırı hızla gelen 34 SGR 18 plakalı otomobil, sürücüsünün direksiyon hakimiyetini kaybetmesi sonucu Rehber Caddesi'nde bulunan marketin önündeki dolaplarına çarptı. Çarpmanın etkisiyle dolaplar ve otomobil bir anda alev topuna döndü. Kaza sırasında içeride olan market sahibi, alevlerin arasından kendisini son anda kurtardı. Otomobilin marketin giriş kapısını kapatması nedeniyle, market sahibinin otomobilin üzerine çıkarak atladığı ve kendisini kurtardığı öğrenildi.OTOMOBİLDEKİ 4 KİŞİ KAÇTIAyrıca, kaza yapan otomobilde 4 kişinin bulunduğu öğrenilirken, araçta bulunan kişileri kaza sonrası yaya olarak kaçtıkları öğrenildi. Kaçan kişilerden birinin hafif yaralı olduğu belirtildi.YANGIN NEDENİYLE MAHALLEDE PANİK ANLARIKaza sonrası çıkan yangın mahallede paniğe neden oldu. İhbar üzerine olay yerine itfaiye, polis ve sağlık ekibi sevk edildi. İtfaiye ekiplerinin yaklaşık 45 dakika süren çalışmaları sonucu yangın söndürüldü. Zararın boyutu ise yangının söndürülmesiyle ortaya çıktı. Yangın nedeniyle markete çarpan otomobil kullanılamaz hale gelirken, park halindeki bir otomobilde hasar oluştu. Yangında, otomobilin çarptığı markette büyük çapta maddi hasar meydana geldi. Yangında ayrıca, 4 katlı binanın dış cephesi de yandı.YANGIN VE PANİK ANLARI KAMERADAKaza nedeniyle çıkan yangında mahallede yaşanan panik anları vatandaşlar tarafından cep telefonu ile kaydedildi. Görüntülerde, otomobil alev alev yanarken, küçük çaplı patlamalar yaşanıyor. Olay sırasında paniğe kapılan bazı kişiler ise sağa sola kaçıyor.MAHALLE SAKİNLERİ YAŞANANLARI ANLATTIsahibinin komşusu olduğunu söyleyen bir mahalle sakini yaşananları anlattı. Markete çarpan otomobilin aşırı hızlı olduğunu söyleyen mahalle sakini, "Marketin sahibi bizim komşumuz. 4 şahıs arabayla son sürat geliyor. Dükkanın dolaplarına vuruyorlar. Dolaplara vurunca, dolapların içindeki motorlar patlıyor. Araba da benzinli olduğu için, dükkan bir anda alev alıyor. 4 şahıs da yok. Büyük ihtimal kaçmışlar" şeklinde konuştu.Başka bir görgü tanığı ise market sahibinin son anda kendisini kurtardığını belirterek, "Ben evdeydim. Telefonla uğraşıyordum. Dışarı çıktığımda her taraf alev içindeydi. Sesi duyunca çıktım. Dükkan sahibi Fatih beyi gördüm, üzeri yanıyordu. Her taraf yanıyordu bir şey yapamadım. Binanın zillerine basıp herkesi aşağı indirdik. Araçtakilerin hepsi kaçmış. Bir tanesinin burnu kırıkmış herhalde. Zar zor götürmüşler. Sarhoşlarmış her halde" diye konuştu.Polis, markette yangına neden olan kazayla ilgili soruşturma başlattı. Kaçan kişileri yakalamak için çalışmalar sürüyor. DHA

Independent: Londra'daki yoğun bakım yataklarıbir hafta içinde dolabilir

Independent gazetesi, İngiltere'nin güneyindeki durumu kritik Covid-19 hastalarının, kilometrelerce uzaklıktaki hastanelere sevk edildiğini ve Londra'daki Ulusal Sağlık Hizmeti (NHS) yetkililerinin, başkentteki yoğun bakım yataklarının bir hafta içinde dolabileceğini gösteren veriler açıkladığını yazıyor.Habere Gitmek için Tıklayın

İngiliz parlamentosu AB'yle yapılan ticaret anlaşmasına onay verdi

İngiliz parlamentosu AB'yle yapılan ticaret anlaşmasına onay verdi figure > İngiltere'de parlamento, Avrupa Birliği (AB) ile varılan serbest ticaret anlaşmasını onayladı. İngiltere'de AB ile ticaret anlaşmasının yasaya dönüştürülmesine ilişkin tasarı, parlamentonun alt kanadı olan Avam Kamarası'nda 73'e karşı 521 oyla kabul edildi.Parlamentonun üst kanadı Lordlar Kamarası da gece saatlerine kadar yapılan görüşmelerin sonucu tasarıya onay verdi.Bu arada AB liderlerinin ardından Başbakan Boris Johnson anlaşmayı imzaladı.Johnson, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, "Bu anlaşmayı imzalayarak İngiliz halkının kendi seçtikleri parlamento tarafından yapılan kendi yasalarına göre yaşama dileğini gerçekleştiriyoruz" dedi.Kraliçe 2. Elizabeth'in onayının ardından yürürlüğe girecek anlaşma, 1 Ocak 2021'den itibaren iki taraf arasında ticaretin tarifesiz ve kotasız olarak sürdürülmesini öngörüyor.İngiltere'de Haziran 2016'da yapılan AB referandumunda yüzde 48'e karşı yüzde 52 ile Brexit kararı alınmıştı.AB'den resmen 31 Ocak'ta ayrılan ancak geçiş süreci nedeniyle AB hükümlerine uymaya devam etmek zorunda kalan İngiltere, Brüksel ile başta ticaret olmak üzere ikili ilişkiler konusunda kapsamlı müzakereler yürütüyordu.'Adil rekabetin sağlanması', 'ticari anlaşmazlıkların nasıl çözüleceği' ve 'balıkçılık' gibi zorlu konularda anlaşılamaması nedeniyle uzayan müzakereler, geçiş sürecin bitmesine sadece 7 gün kala sonuçlanmıştı.Anlaşmaya varılamaması halinde iki taraf arasındaki ticari ilişkiler, 31 Aralık sonrasında Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) kurallarına göre yapılacaktı. cumhuriyet.com.tr

Uzaktançalışma eşitsizlik konusunda neleri gösteriyor?

Her sektörden her işçi uzaktan çalışma şansına sahip değil. Bu bireyler için sorun yaratabileceği gibi, ekonomiler için de problemlere yol açabiliyor.Habere Gitmek için Tıklayın

Fransa'da yılbaşıgecesi 100 bin polis ve jandarma görev yapacak

Fransa'da yılbaşı gecesi 100 bin polis ve jandarma görev yapacak figure > Fransa'da yılbaşı kutlamalarını önlemek ve sokağa çıkma yasağını uygulamak için 100 bin polis ve jandarma görev yapacak. ReutersFransa'da yılbaşı kutlamalarını önlemek ve sokağa çıkma yasağını uygulamak için 100 bin polis ve jandarma görev yapacak.Plana göre güvenlik güçleri aynı zamanda geçtiğimiz yıllarda birçok aracın yakıldığı şiddet olaylarının tekrarını önlemeye çalışacak.İçişleri Bakanı Gerald Darmanin, sokağa çıkma yasağının başlayacağı 20.00'den itibaren kent merkezleri ve bazı dış mahallelerde güvenlik güçlerinin görünür olacağını belirtti.Başkent Paris'te akşam saatlerinde metro hatlarının yarısı da kapalı olacak.Darmanin, ülkede toplu taşımanın tamamen kapatılmasının da değerlendirilmesini istedi.Fransa'da şu ana dek 2,6 milyon Covid-19 vakası görülürken, 64 binden fazla kişi hayatını kaybetti.Yetkililer, vaka sayılarının arttığı yerlerdeki sokağa çıkma yasağı başlangıcının 18.00'e çekilebileceğini söyledi.Ancak bir hükümet sözcüsü, şu anda yerel kısıtlam önlemleri almaya gerek olmadığını belirtti.Fransa'da şimdiye dek iki kez ulusal çapta kısıtlama önlemleri alındı, restoranlar ve kültürel mekanlar Ocak ayına dek kapalı kalacak.YENİ YIL PLANLARI NE?Darmanin, bölgesel liderlere yazıp, bugün 100 bin polis ve jandarmanın görevlendirileceği "istisnai" önlemler hakkında bilgi verdi.Güvenlik güçlerine bildirilir bildirilmez, yeraltı partilerini dağıtma, katılımcılara para cezası kesme ve organize edenleri tespit etme talimatı verildi.Bu arada devriyelerin de "uygun kimlik kontrollerini" yapacakları ve güvenlik güçlerine karşı kullanılabilecek "tehlikeli unsurları" bulmak için araçları arayacakları ifade edildi.EPAYılbaşı gecesi Paris'teki metro hatlarının sadece yarısı çalışacakDarmanin ayrıca, dükkanları taşınabilir kaplardaki yanıcı sıvılar ve alkol satışını kısıtlama ya da tamamen durdurmaya teşvik ettiklerini belirtti.Araç kundaklama, 2005'teki Paris isyanından bu yana Fransa'da her yıl yapılan bir eylem türüne dönüştü.Geçen yıl yılbaşı gecesinde Fransa genelinde 1457 araç kundaklanmıştı. Bir önceki yıl ise bu sayı 1290 olmuştu. BBC Türkçe